Στα χρόνια της Επανάστασης ὁ Ἰωάννης Τριανταφύλλου από τον Αβορίτη της Δωρίδας, ὁ γνωστός μας Μακρυγιάννης, ενσαρκώνει το πρότυπο του Αγωνιστή που κατόρθωσε με το σπαθί του, το πολιτικό του αισθητήριο, την οικονομική του άνεση και το γάμο του να υπερβεί όλα τα εμπόδια της κοινωνίας των Αθηνών και να εισέλθει στην περίκλειστη τάξη των Γκαγκάρων.
Το αρχοντολόι της πρωτεύουσας δεν ήταν ανεκτικό ούτε στους ανέστιους, ούτε στους πένητες, ούτε στους νεοφερμένους-ξενομπάτες.

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου, που αποτελεί εκτεταμένη βιβλιοκρισία για τη μελέτη του Γιώργου Κόκκινου, Ο Μακρυγιαννισμός – Τραγούδια για τον Μακρυγιάννη, διερευνά την ερμηνεία του «Μακρυγιαννισμού» (ιδεολογική χρήση του βίου και των έργων του Μακρυγιάννη) από επιφανείς δοκιμιογράφους και ποιητές, όπως ο Νίκος Γκάτσος, ο Μάνος Ελευθερίου κ. ά.